قدر دل را چون بدانیم
دل حریم کبریاست
این قلب همانی است كه تمام ادیان و نیز كتب مقدس به مطهر نگه داشتن آن به عنوان شرط نجات و رهایی انسان، سفارش كرده‌اند.
جمعیت زندگی – توحید: قرآن كريم مى فرمايد: «وَاعْلَمُوا اِنَّ اللهَ يَحُولُ بَينَ المَرءِ وَقَلْبِه» (الأنفال ۲۴)
«بدانيد كه خدا بين انسان و قلبش در آمد و شد است.»
عرفا بيت الله الحرام را بيت ظاهرى و آشكار خدا در زمين دانسته و قلب انسان وارسته و ولىّ الله را بيت باطنى مى دانند. اگر محوطه كعبه حَرَم است، قلب آدمى نيز حرم است.
رسول الله صلی الله عليه و آله:
«قَلْبُ المُؤمِن عَرشُ الرَّحمن»
«قلب مؤمن عرش خداوند رحمان است.»
امام صادق می فرماید: «القَلْبُ حَرَمُ اللهِ فَلا تُسْكِنْ فِي حَرَمِ الله غيَرَ الله»(جامع الاخبار، ص۵۱۸)
. قلب انسان می تواند مَجلای انوار جلال و جمال خدا باشد همانطور که در روایتی نقل شده است «قلب المومن عرش الرحمن» بحارالانوار، ج۵۸، ص۳۹
. ظرفیت قلب انسان نامحدود است چرا که خداوند متعال نامحدود است اگر ظرفی بخواهد جایگاه خداوند باشد باید آن هم حد نداشته باشد همچنانکه در حدیث قدسی آمده است :
«لا یَسَعُنی ارضی و لا سَمائی و لکن یَسَعُنی قلبُ عبدِیَ المُؤمن» (عوالی اللالی، ج۴، ص۷)
من در زمین و آسمانم نمی‌گنجم؛ ولی قلب بندۀ مؤمنم مرا در خود جای می‌دهد.
- هر دلی نمی تواند جایگاه خداوند باشد.
از قطره عشق خاک آدم گل شد
صد فتنه و شور در جهان حاصل شد
سرنشتر عشق بر رگ روح زدند
یک قطره از آن چکید و نامش دل شد
مرحوم میرزا اسماعیل دولابی:
بعضی ممکن است مکّه بروند و زیارت نکرده باشند.
امیدوارم شما هم حضرت رضا(ع) را زیارت کرده باشید و هم مکّه مشرّف شده باشید. اگر هم نشده‌اید نصیبتان بشود.
اصلِ کار، قلب انسان است.
مکّه یعنی خانه خدا.
دل مومنین هم مال خداست. این را خدا نصیب مکّه یعنی خانه خدا. دل مومنین هم مال خداست. این را خدا نصیب شیعیان کرده است. وقتی قلب‌های آنها با خدا و ائمه(ع) مرتبط است، قلب آنها حرم خداست، کعبه است.
این که می‌گویند مومنین را اذیت نکنید برای این است که دل آنها حرم الهی و ائمه(ع) است. آنها محترمند.
فرمودند: کسی که فاطمه(ع) را اذیت کند پیغمبر خدا را اذیت کرده است و کسی که پیامبر خدا را اذیّت کند، خدا را اذیت کرده است.
یعنی این، خانه خداست. کعبه همین است.
دل ما شیعیان که خانه اهل بیت(ع) هم هست. فرمود:
«قَبرُهُ فی قلُوبِ مَن ولاه»؛
قبر امام حسین(ع) در قلب دوستان اوست.
اینها بیانات ائمه(ع) است، صدق محض است.
قبور ائمه(ع) همین جاست.
فقط شما باید در صدد باشید تا ببینید و در نفس خود مشاهده کنید و لذّت ببرید و خدا را یاد کنید. هم نفس خودت را می‌شناسی و هم خدا را. این کار بسیار بزرگی است!
برخی افراد بعد از هفتاد سال عبادت معلوم نیست که موفق شده باشند نفس خود را بشناسند، ولی شما ممکن است در همین اول کار، بدون این که ریاضتی کشیده باشید با این کار به مقصد برسید.
قبور ائمه(ع) همین جاست؛
در قلب خودت.
کتاب طوبی محبت – ص ۱۸۹ | مجالس حاج محمد اسماعیل دولابی
“اگر کسی خدا را دوست داشت، می‌رسد به آنجا که او هم خدا را دوست می دارد و اگر بنده ای راستی خدا را دوست داشت، آن محبت او را صد در صد کنترل می کند.
به قول قرآن شریف در این باره می‌فرماید:
«فِی بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَیُذْكَرَ فِیهَا اسْمُهُ یُسَبِّحُ لَهُ فِیهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ رِجَالٌ لَا تُلْهِیهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَیْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَإِقَامِ الصَّلَاةِ وَإِیتَاءِ الزَّكَاةِ یَخَافُونَ یَوْمًا تَتَقَلَّبُ فِیهِ الْقُلُوبُ وَالْأَبْصَارُ» (النور ۳۷ و ۳۷)
در خانه هايى كه خدا رخصت داده كه [قدر و منزلت] آنها رفعت يابد و نامش در آنها ياد شود در آن [خانه]ها هر بامداد و شامگاه او را نيايش مى كنند مردانى كه نه تجارت و نه داد و ستدى آنان را از ياد خدا و برپا داشتن نماز و دادن زكات به خود مشغول نمى دارد و از روزى كه دلها و ديده ها در آن زيرورو مى شود مى هراسند.
می فرماید یک افرادی هستند که این ها خدا را دوست می دارند. و دوستی این ها در سرحد عشق است، رسیده به آنجا که دل اینها مالامال از محبت خداست در دنیاست. سر کسبش است اما خدا را فراموش نمی کند. در خانه اش با خداست. در کسب و زندگی اش با خداست. در میان مردم است با خداست، در خلوت است با خداست و این حالت که به او عشق می گوییم حالت بالایی است اگر برای بنده پیدا شود و قرآن شریف می فرماید افرادی که متقی باشند که پروردگار عالم دست اینها را گرفته است و دائماً اینها رو به تقریبه رو به ارتفاعند. این ها تا سرحد عشق خدا را دوست می دارند.” آیت الله مظاهری
«قلب حرم خداست و در حرم خدا غير او را جاى نده»
دلى كه در آن حكمتى نيست، مانند خانه ويران است.
پس بياموزيد و آموزش دهيد،
بفهميد و نادان نميريد.
براستى كه خداوند، بهانهاى را براى نادانى نمىپذيرد.
پيامبر صلى الله عليه وآله
قلْبٌ لَيْسَ فيهِ شَىْءٌ مِنَ الْحِكْمَةِ كَبَيْتٍ خَرِبَ فَتَعَلَّموا وَ عَلِّموا وَ تَفَقَّهوا وَ لا تَموتوا جُهّالاً فَاِنَّ اللّهَ لا يَعْذِرُ عَلَى الْجَهْلِ؛ نهج الفصاحه| ص۶۰۰
هر چه به جز خیال او قصد حریم دل کند
در نگشایمش به رو از در دل برانمش
«الَّذينَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ »الرعد – ۲۸
آنها كسانى هستند كه ايمان آورده
و دلهايشان به ياد خدا آرامش مىگيرد،
آگاه باشيد كه تنها
با ياد خدا
دلها آرامش پيدا مىكند.
قلب جای کسی باشد که
با فکر کردن و توجه به آن
جوانه زنی و سبز شوی
رشد کنی و برکت یابی
قلب جای عشق باشد و امید
جای هستی و حقیقت
غریبه راه ندهید
سخت می‌شود و سنگین
تنگ می‌شود و تاریک
ابراهیم وار بت‌ها را
از خانه برون ریزید
دور قلبتان بگردید
صفا دهید وجود را
در این طواف
قلب فقط جای خداست
قلب خانه خداست
قلبتون مصفا